Op deze pagina staat informatie over de schaaklessen op de Leonardoschool in Woerden, die gevestigd is in de Rembrandt van Rijnschool. We zijn in het najaar van 2008 begonnen in twee groepen, en bovenbouwgroep van juf Christien en een onderbouwgroep van juf Maureen. De bovenbouwgroep heet Longneck Einstein Monkeys, of kortweg LEO’s en de onderbouwgroep heet de Breinbrekers. Inmiddels zijn er drie groepen in Woerden en er komt binnenkort een groep in Zegveld bij. Verder zijn er leonardoscholen bijgekomen in Den Haag, Zeist (Huis ter Heide) en Maarssenbroek. Het wordt druk, of anders gezegd: het gaat goed met de schaaklessen!

9 juni: stappenexamens!

Op 9 juni 2009 kwam er een examinator van de schaakbond KNSB langs. Hier volgt de lijst van kandidaten met welke examens zij deden:

Bovenbouw

Naam Examen
Michelle opst 1
Maarten Stap 2
Nathan stap 1
Sterre Opst. 2
Lucas stap 1
Lisa Opst 2
Sem stap 1
Stijn stap 1
Marit opst 1
Jacco stap 1
Nina opst 2
Jesse st 2
Tenko stap 1
Tessa opst 1
Julian stap 1
Marloes opst 1

Onderbouw

Naam Examen
Daan Opstapje 1
Joep  Opstapje 1
Laurens  Opstapje 1
Wouter  Opstapje 1
Debora  Opstapje 1
Jörgen  Opstapje 1
David  Opstapje 1
Euan Opstapje 1
Fréderique Opstapje 1

Voor de schaaklessen gebruiken we de lessen van Teleac, Iedereen kan schaken (‘Graaf Schakula’), en de stappenmethode van de KNSB. Achter beide is Cor van Wijgerden een voorname drijvende kracht. De cursus in totaal is gemaakt samen met Rob Brunia, die een pionier was op het gebied van lessen voor hoogbegaafden. De schaakmeester heeft zelf diverse opleidingen gevolgd bij de KNSB, waardoor hij een trainerslicentie heeft voor clubs, maar ook een onderwijsbevoegdheid. Vroeger was hij overigens leraar Engels op een middelbare school.

Voor kinderen tot ongeveer negen jaar gebruiken we de Opstapjes. Hierin staan grotere diagrammen en de stellingen zijn minder vol. Maar met Opstapje 1 en 2 heb je bijna alles wat in Stap 1 aan de orde komt al gehad, en eigenlijk zelfs degelijker. De Opstapjes zijn de beste manier om een goede basis te leggen.

Graaf Schakula en de Stappenmethode

Bij de schaaklessen op school maken we gebruik van de methode Iedereen kan schaken van Teleac. De methode bestaat uit veertien videofilmpjes van een kwartier en oefenbladen. Het eerste deel van zes afleveringen leert de kinderen de stukken en de zetten. In de tweede serie krijgen ze basiskennis van tactiek en strategie. De oefenbladen stemmen overeen met de stappenmethode, waarover straks meer.

Behalve de pure schaaktechnische kennis laat de serie veel zien van het schaakleven, gewoontes en goede manieren aan het schaakbord. In de filmpjes komen diverse belangrijke schakers en schaaksters voorbij. En – ook niet onbelangrijk – er zijn twee leuke avonturen met de geheimzinnige Graaf Schakula verweven met de leerdoelen!

Iedereen kan schaken komt overeen met Stap 1 van de Stappenmethode. De Koninklijke Nederlandse Schaakbond (KNSB) heeft de leerstof van het schaken verdeeld in zes stappen. Bij elke stap hoort een oefenboek. Als een kind een van de boeken uit heeft, kan het examen doen en een officieel diploma van de KNSB behalen. Hiervoor komt een diplomaconsul langs, die de examens afneemt.

Naast de ‘gewone’ stappen bestaan er uitbreidingsboeken (Stap ..-Extra) en verdiepingsboeken (‘Stap..-plus’). Een kind is na het behalen van een diploma niet automatisch toe aan de volgende stap. Daarvoor is bijvoorbeeld een bepaalde ontwikkeling van het ruimtelijk inzicht nodig. Over de ontwikkelingsfases bij het leren van schaken schrijf ik later nog een stuk op deze site.

Opstapjes

Hans is niet alleen Graaf Schakula, maar ook zijn broer Tralala
Partij tussen juf Christie en Nina
We spelen het spelletje ook wel eens op school. Het is leerzaam en leuk voor beginners én gevorderden. Probeer het maar eens! Je zet om beurten een schaakstuk op het bord. Het mag niets aanvallen en het mag niet aangevallen worden. Wie het snelst al zijn stukken kwijt is, heeft gewonen. Een goede oefening in ‘bordvisie’

Probeer in korte tijd zoveel mogelijk velden te ‘verven’ door er met het paard op te springen. Vele niveaus!

Nog een schaakspelletjes dat je op het internet kunt spelen. Voor sites om een partij te spelen, kijk op de pagina ‘links’

Ook bij Graaf Schakula zijn er werkbladen met diagrammen. Hoeveel keer mat zie je in deze stellingen?

Schaken was in Middeleeuwen al populair… Dit zijn Tristan en Isolde.

Competitie

We spelen in de bovenbouwgroep een onderlinge competitie. We gebruiken voord indeling het zgn Keizersysteem, waarbij steeds winnaars tegen winnaars spelen. Op de n duur speelt iedereen elke ronde tegen degene die het dichtste bij staat in niveau.

Stappendiploma’s

Voor de stappenmethode kun je ook een examen afleggen. Er komt dan een examinator van de schaakbond op bezoek, die de examens afneemt. Je krijgt een mooi diploma als je het examen gehaald hebt. Maar eerst houden we proefexamens. Dat gebeurt in mei. Begin juni komt de examinator dan langs.

Het diploma voor Opstapje 2. Die voor de Stappen zijn wat soberder, wat plechtiger zou je kunnen zeggen.

Dit is een Belgisch stappendiploma. Een bonte stijl uit het land van Suske en Wiske (die trouwens hun eigen schaakspel hebben)